Fréttir og tilkynningar

Málþing um Brynjólf biskup Sveinsson

Sæbjörg Freyja Gísladóttir

mánudagurinn 1. september 2025

Byggðasafn Vestfjarða vekur athygli á málþingi um Brynjólf biskup Sveinsson (1605-1675) sem haldið verður sunnudaginn 7. september kl 15:00 í Holt Inn Önundarfirði. Málþingið er haldið í tilefni af 350 ára dánarafmæli Brynjólfs en hann fæddist árið 1605 í Holti í Önundarfirði.

Erindi flytja Ragnheiður Lárusdóttir, framhaldsskólakennari og ljóðskáld frá Holti en hún afhjúpaði minnisvarða um biskupinn þegar 300 ár voru liðin frá dauða hans. Minnisvarðinn stendur á Presthól við hlið kirkjunnar í Holti. Torfi K. Stefánsson Hjaltalín mun einnig halda erindi á málþinginu en hann gaf nýverið út ævisögu Brynjólfs.  

Erindi Ragnheiðar nefnist: Hátíð á hólnum

Erindi Torfa nefnist: Holt í Önundarfirði og Brynjólfur biskup Sveinsson.

Opnunartími í september

Sæbjörg Freyja Gísladóttir

fimmtudagurinn 28. ágúst 2025

Nú fer að halla að hausti og þá styttist opnunartíminn í safninu. Frá og með 1. september og fram til 15. september verður Byggðasafn Vestfjarða í Turnhúsinu opið frá kl 9-15 alla daga. Frá og með 16. september og til 1. október verður safnið svo opið frá kl 11-15. 

Eftir þann tíma er alltaf hægt að hafa samband og safnið er opið eftir samkomulagi. 

Á veturnóttum og aðventu verður safnið svo aftur opið en tímarnir þá verða auglýstir þegar nær dregur.

Komið og sjáið sólþurrkaðan saltfisk!

Sæbjörg Freyja Gísladóttir

þriðjudagurinn 19. ágúst 2025

1 af 2

Þessa dagana erum við að þurrka saltfisk á reitinum við Turnhúsið þegar þurrt er í veðri. Á 19. öld varð saltfiskur aðal útflutningsafurð Íslendinga. Hann varð fljótlega undirstaða atvinnulífs á Ísafirði og langverðmætasta söluvara Ísafjarðarkaupmanna á erlendum mörkuðum allt fram yfir 1940, þegar freðfiskur leysti hann af hólmi. Vöxtur og viðgangur Ísafjarðar byggðist öðru fremur upp á verkun og útflutningi saltfisks og voru stór landsvæði á eyrinni lögð undir fiskreiti á sumrin á ofanverðri 19. öld og öndverðri þeirri 20.

Yfir sumarið sóttu karlmenn aflann á haf út en konur börn og gamalmenni verkuðu hann í landi. Þegar búið var að landa fiskinum tóku vöskunarkonurnar við honum, snyrtu og hreinsuðu burtu hnakkablóð og himnudrógu. Síðan var fiskurinn þveginn vandlega með stráburstum. Loks var hann skolaður áður en hann var fluttur á reitana til söltunar.

Á reitunum tóku saltararnir við fiskinum, hlóðu honum upp í stæður og söltuðu. Þannig var hann geymdur í u.þ.b. 2 vikur uns breiðslan hófst, en hún fór fram á sólríkum eða þurrum dögum. Þá var fiskurinn borinn út á reitana og hann breiddur á grjót eða lágar trégrindur. Á kvöldin var honum aftur hlaðið í stakk og segldúkur breiddur yfir til varnar gegn rigningu.

Þegar líða tók á sumarið var farið að huga að endanlegum frágangi saltfisksins til útflutnings. Byrjað var á að kanna hversu þurr hann var orðinn. Ef fiskinum var haldið móti sólu með annarri hendi og greina mátti fingur hinnar handarinnar í gegnum hnakkann taldist hann fullþurr. Eins ef hann hélst beinn þegar tekið var í sporðinn og honum haldið láréttum. Að þurrkun lokinni var fiskurinn fluttur í hús og honum staflað eftir stærðum í málfisk, millifisk og smáfisk síðan var honum skipað út í kaupskipin sem fluttu hann á erlenda markaði. Spánverjar og Portúgalir voru helstu kaupendurnir, en Spánarmarkaður lokaðist þegar borgarastíðið braust út þar í landi árið 1936. Varð það verulegt áfall fyrir fiskvinnsluna í landinu en þess var þó ekki langt að bíða að ný aðferð, hraðfrystingin, ryddi sér til rúms og yrði aðal vinnsluaðferð fisks á Íslandi.

Upp