Sumardagurinn fyrsti er fyrsti dagur Hörpu, fyrstur af sex sumarmánuðum í gamla norræna tímatalinu, hinir eru skerpla, sólmánuður, heyannir, tvímánuður og haustmánuður. Veturinn er liðinn með gormánuði, ýli, mörsugur, þorra, góu og einmánuði.
Eftir dimma skammdegisdaga kviknar líf með farfuglum og hækkandi sól. Gestir fara að streyma að safninu með stígvaxandi þunga. Annir eru mestar í safninu um sólmánuð. Séra Björn Halldórsson garðyrkjufrumkvöðull í Sauðlauksdal (f. 1724 d. 1794) skrifaði í riti sínu Atli um sólmánuð, að hann væri sá tími er sól gengur um krabbamerki. Hann byrjar á sólstöðum og fyrst í honum fara menn á grasafjall. Um það leyti safna menn þeim jurtum sem til lækninga eru ætlaðar og lömb gelda menn nálægt Jónsmessu er færa frá viku seinna. Engi, sem maður vill tvíslá, sé nú slegið í 10. viku sumars. Vilji maður uppræta skóg skal það nú gjörast; þá vex hann ei aftur. Nú er hvannskurður bestur síðast í þessum mánuði.
Margt bendir til þess að farþegafjöldi um borð í þeim skemmtiferðaskipum sem ætla að heimsækja Ísafjörð nálgast 120 þúsund þá eru aðrir gestir ótaldir. Þá er ekkert annað en að vona að mánuðurinn standi undir nafni sínu.
Íslensk þjóðtrú segir að ef sumar og vetur frjósi saman boði það gott sumar, en með því er átt við að hiti fari niður fyrir frostmark aðfararnótt sumardagsins fyrsta. Í Sögu daganna - hátíðir og merkisdagar eftir Árna Björnsson, þjóðháttafræðing, segir um sumardaginn fyrsta:
Hvarvetna var fylgst með því, hvort frost væri aðfararnótt sumardagsins fyrsta, þ.e. hvort saman frysti sumar og vetur. Yfirleitt var það talið góðs viti og jafnvel álitið að rjóminn ofan á mjólkurtrogunum yrði jafn þykkur og ísskánin á vatninu þessa nótt. Í því skyni settu menn skál eða skel með vatni út um kvöldið og vitjuðu svo eldsnemma morguns.
Hvað átt er við með góðu sumri í þjóðtrúnni er nokkuð á reiki, en hugsanlega er einkum átt við að nyt búpenings verði góð, sem verður þegar taðan er kjarnmikil. Ef engjar og tún eru seinsprottin verða hey oft kjarngóð og því ætti nytin einnig að verða góð. Slíkt gerist þegar svalt er og vott framan af sumri, en síðan hlýrra og þurrt og kann þjóðtrúin að vísa til þess að þegar vorið er kalt þá er oftast frost á sumardaginn fyrsta sem leiðir líkum að því að sumarið verði seinna á ferðinni. Þá er allur gróður einnig seinni að taka við sér, en það gerir grösin kjarnbetri og bætir nyt búpenings.
Gleðilegt sumar.